อะไรคือค่า R ของคอนกรีต
   
    ค่า R หรือ R-value คือค่าแสดงความสามารถในการต้านการไหลของความร้อนของวัสดุต่างๆ ตามมาตรฐานการทดสอบของทวีปอเมริกาเหนือ มีหน่วยเป็น K·mˆ2/W หรือ ftˆ2·°F·hr/Btu ซึ่งยิ่งมีค่าสูงก็ยิ่งกันการไหลผ่านของความร้อนได้ดีขึ้น ค่า R นี้คิดคำนวณได้จากค่ายู หรือ U-factor หรือ U-value ซึ่งก็คือค่าความสามารถในการถ่ายเทความร้อนของวัสดุโดย R=1/U หรือ U=1/R นั่นเอง

 
ตัวอย่างค่า R ของวัสดุต่างๆ มีดังนี้
  • แผ่นโฟมโพลีเอทิลีน (Polyethylene Foam) = R-2
  • แผ่นโฟมยูเรีย ฟอร์มาล์ดีฮายด์ (Urea-formaldehyde Foam) = R-4 ถึง R-4.6
  • แผ่นโพลียูรีเทน (Polyurethane rigid panel) = R-6.8 ถึง R-8
  • กระดาษแข็ง (Cardboard) = R-3 ถึง R-4
  • แผ่นไม้ (Wood panel) = R-2.5
  • ฟางมัด (Straw bale) = R-1.45
  • กระจกหน้าต่าง 1 ชั้น (Single pane glass) = R-1

ส่วนวัสดุเช่น อิฐมอญ, หิน, ทราย หรือคอนกรีต จะมีค่า R ต่ำ น้อยกว่า 1 อย่างไรก็ตามก็ไม่ได้จะเป็นวัสดุกันความร้อนไม่ดี เพราะความสามารถในการป้องกันความร้อนของวัสดุ มิได้ขึ้นอยู่กับความต้านทานการไหลผ่านความร้อนของวัสดุนั้นอย่างเดียว
 
    เมื่อท่านทราบถึงที่มาที่ไปของค่า R นี้แล้วจากที่ได้กล่าวมา ถ้าต้องการหาค่า R ของคอนกรีตก็สามารถหาได้ดังนี้ โดยเอาความหนาของคอนกรีตคูณกับค่าความต้านทานความร้อนของคอนกรีต ในกรณีของคอนกรีตทั่วไปที่ใช้ในประเทศ ซึ่งมีหินปูนเป็นมวลรวมหยาบและไม่ใส่สารกักอากาศ (non-air entrained) ค่าความต้านทานความร้อน (Heat Resistivity) จะอยู่ที่ประมาณ 0.035 ftˆ2·°F·hr/Btu·cm เช่นถ้าคอนกรีตที่ความหนา 20 ซม. จะมีค่า R = R-0.71 เท่านั้นเอง แต่เมื่อเทียบกับกระจกหน้าต่าง 1 ชั้น (R-1) ถึงแม้ว่าคอนกรีตจะมีค่า R ที่ต่ำกว่า แต่ในความเป็นจริงแล้วจะเห็นได้ว่าคอนกรีตกันความร้อนได้ดีกว่ากระจกแน่นอน สาเหตุก็เนื่องมาจากมาตรฐานในการทดสอบนั้น กำหนดอุณหภูมิไว้ที่ 24 °C , ความชื้นสัมพัทธ์เพียง 50% และห้ามมิให้มีอากาศถ่ายเท ซึ่งมิได้สะท้อนให้เห็นถึงลักษณะหรือสภาพของการใช้งานจริงแต่อย่างใด
  

ดร.ปัณฑ์ ปานถาวร